W ostatnich badaniach naukowych pojawiły się nowe, istotne informacje dotyczące ceftriaksonu, popularnego antybiotyku stosowanego w leczeniu infekcji. Badanie to dostarcza cennych danych na temat potencjalnych działań niepożądanych związanych z jego stosowaniem, w tym przypadków pseudolitiazy, czyli powstawania kamieni w pęcherzyku żółciowym. W artykule przedstawiono przypadek 54-letniej pacjentki, u której wystąpiły kamienie pęcherzyka żółciowego po podaniu ceftriaksonu, a także omówiono mechanizmy ich powstawania oraz zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia.
Przypadek kliniczny – szczegóły i przebieg leczenia
Pacjentka, 54-letnia kobieta, zgłosiła się do oddziału gastroenterologii z miesięcznym wywiadem bólów brzucha oraz wzdęć. W badaniach ultrasonograficznych początkowo nie stwierdzono nieprawidłowości, jednak po zastosowaniu ceftriaksonu, pacjentka zaczęła odczuwać dyskomfort w prawym górnym kwadrancie brzucha. Badanie tomografii komputerowej ujawniło obecność kamieni w pęcherzyku żółciowym. Po zaprzestaniu stosowania leku, kamienie zniknęły, co potwierdziło diagnozę pseudolitiazy wywołanej przez ceftriakson.
Diagnostyka i wyniki badań
W trakcie diagnozy pacjentki przeprowadzono szereg badań, w tym ultrasonografię i tomografię komputerową, które wykazały obecność kamieni. Po 6 tygodniach od zaprzestania leczenia, w badaniach kontrolnych stwierdzono całkowite ustąpienie kamieni. Zmiany te potwierdzają, że kamienie były związane z działaniem leku i miały charakter odwracalny.
Mechanizm powstawania pseudolitiazy wywołanej ceftriaksonem
Mechanizm powstawania kamieni związany jest z chemiczną strukturą ceftriaksonu, który łatwo tworzy nierozpuszczalne osady w kontakcie z jonami wapnia. Ceftriakson jest wydalany głównie przez wątrobę i nerki, co prowadzi do wysokich stężeń w żółci i moczu, sprzyjających tworzeniu się osadów. W przypadku pacjentów z predyspozycją do tworzenia kamieni, nadmiar ceftriaksonu w żółci może prowadzić do krystalizacji cholesterolu, co dodatkowo potęguje ryzyko powstawania kamieni.
Objawy kliniczne i charakterystyka kamieni
Pseudolitiaza wywołana ceftriaksonem często nie powoduje poważnych objawów klinicznych, a jej obecność zwykle wykrywana jest podczas badań ultrasonograficznych. U mniej niż 20% pacjentów występują objawy bólowe, a niektórzy mogą doświadczać nudności i wymiotów. Kamienie te mają charakterystyczne cechy ultrasonograficzne, w tym nieregularne kształty i słabe cienie akustyczne.
Wnioski i zalecenia dla praktyki klinicznej
Badanie to podkreśla znaczenie monitorowania pacjentów przyjmujących ceftriakson, zwłaszcza w kontekście potencjalnych działań niepożądanych. W przypadku wystąpienia objawów związanych z kamieniami pęcherzyka żółciowego, zaleca się dokładne zbadanie historii stosowania ceftriaksonu. W większości przypadków kamienie te są odwracalne i nie wymagają interwencji chirurgicznej, co może znacznie zmniejszyć obciążenie pacjentów.
Perspektywy na przyszłość
W miarę jak ceftriakson będzie nadal powszechnie stosowany, ważne jest, aby lekarze byli świadomi możliwości wystąpienia pseudolitiazy. Odpowiednie monitorowanie i edukacja pacjentów mogą przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa stosowania tego leku oraz minimalizacji ryzyka poważnych powikłań.
Bibliografia
Luo Changqin, He Qingmin and Yang Xiaocui. A case report and literature review: one case of ceftriaxone sodium-induced reversible gallbladder stone. Frontiers in Medicine 2024, 11(), 569-75. DOI: https://doi.org/10.3389/fmed.2024.1445228.
